Şeyma Sürücü
Aşı olmak her yıl binlerce hayatı kurtarsa da bazı aileler hala çocuklarının aşı olmasına izin vermiyor. Yapılan bir çalışma bu ailelerin uzmanlardan daha bilgili ve deneyimli olduklarını düşündüklerini gösterdi. Araştırmaya göre bunun sebebi temelsiz mitlere inanmaları olabilir.
Matthew Motta Philadelphia’daki Pennsylvania Üniversitesi’nde bilimsel iletişimi ve bilimi reddeden insanların topluma olan etkisi üzerine çalışıyor. Yakın zamanlarda o ve diğer bilim insanları 1,310 yetişkin Amerikana otizm hakkında sahip oldukları bilgiler üzerine anket yaptı. Yapılan çalışmalar aşı ve beyin hasarlarının bağlantısı olmadığını kanıtlamasına rağmen bazı web siteleri aşı olmanın beyin hasarına yol açabileceğini yazıyor. Motta’nın grubu bu insanlara ayrıca hükümetin aşıyı zorunlu kılması hakkında neler düşündüklerini de sordu.
Her üç insandan biri otizmin nedenlerini doktorlardan veya bilim insanlarından daha fazla bildiğini ileri sürdü. Cevapları ise aksini gösterdi. Otizmin nedenlerini uzmanlardan daha fazla bildiğini iddia eden insanlar daha az şey biliyordu. Bu aşırı güven özellikle aşı karşıtı insanlarda kendini gösteriyordu.
Motta’nın söylediğine göre Dunning-Kruger Etkisi, bu sonuçları açıklıyor.
‘’Bazı insanlar bir konu hakkında o kadar az şey biliyorlar ki neyi bilmediklerini bile bilmiyorlar.’’ olarak açıklıyor Motta. Yani neyi bilmediğini bilmeyen insanlar çok şey bildiklerini düşünebilir. Bu yüzden hayatları boyunca o konuda araştırma yapmış insanlardan daha fazla şey bildiklerini düşünüyorlar. ‘’
Ayrıca sonuçların gösterdiğine göre kendine aşırı güvenen insanlar aktörlerin ve talkshow sunucularının gibi konu hakkında bilgisi olmayan insanların aşı konusunda daha fazla konuşmaları gerektiğini düşünüyorlar.
Greenfield’daki DePauw Üniversitesi’nden bir bir bilim insnaı olan Salil Benegal’ın çalışmanın sonuçları üzerine bir yazdığı yazı Social Science & Medicine dergisinin Eylül 2018 sayısında yayınlandı. Benegal’e göre aşırı özgüven yanlış kaynaklardan gelen yanlış bilgilere daha çok güvenmeye yol açar. Bu şüphecilik ya da bilgi kirliliğinin yoğun olduğu bilimsel alanlarda bu durum göze çarpıyor. Biyoteknoloji ya da iklim değişikliği konuları bu alanlardan bazıları.
Peki Aşı Karşıtlığına Karşı Neler Yapılabilir?
Elde edilen bulguların sonucundan aşı karşıtı insanların aptal olduklarını söylemek yanlış olur. Hatta aralarında konuyla ilgili gerçekten bilgisi olanlar da olabilir. Üstelik onlara aptal olduğunu söylemek fikirlerini değiştirmeyecek.
Bu insanlardan bazıları bilimsel kanıtları görmek dahi istemeyebilir. Ohio’dan Ethan Lindenberger’in durumunda olduğu gibi aileleri gerçekleri görmek istemeyebilir. Ethan Lindenberger’in annesi onun aşı olmasına izin vermemiş ve ‘Onlar senin böyle düşünmeni istiyor.’ Diyerek karşı çıkmıştı.
Çalışmaya katılan bilim insanlarından Motta’nın tavsiyeleri şöyle:
Pes etmeyin ve onlarla anlayacakları dilden konuşun ve bunu yaparken bilimsel gerçeklere bağlı kalın.
Eğer aileleriniz yan etkilerden korkuyorsa onlara küçük yan etkilerin ölümcül hastalıklarla boğuşmaktan daha zor olduğunu anlatın.
Eğer aileniz aşıyı ‘iğrenç’ buluyorsa zorlu hastalıklarla savaşmanın daha iğrenç olduğunu anlatın. Onları ağrıyı, spazmları, kusmayı ve ishali anlatın.
Motta ve bilim insanlarından oluşan ekibi aşı karşıtlarıyla savaşmak için farklı bir strateji üzerinde çalışıyor ve bu stratejinin işe yarayacağını ve önlenebilir hastalıklarla mücadelede bu stratejinin işe yarayabileceğini umuyorlar.
Yazının orijinali : https://www.sciencenewsforstudents.org/article/why-some-people-think-they-know-more-vaccine-experts
Muhyettin Şentürk
Merve Nur Yaşar