İnsanlar birbirini izleyen iki farklı uyku tipinden oluşan aşamalar yaşar: Yavaş Dalga Uykusu ve REM Uykusu. Normal bir gece uykusunda 5-30 dakika süren REM uykusu genellikle 90 dakikada bir ortaya çıkar.
REM Uykusu Nedir?
Kişi uykuda olmasına karşın gözlerde hızlı hareketler olduğu için Hızlı Göz Hareketi (Rapid Eye Movement) kısaca REM uykusu olarak adlandırılır. REM uykusu beynin oldukça aktif olduğu bir uyku tipidir.
Yavaş Dalga Uykusu Nedir?
Beyin dalgaları çok düşük frekanslı ve çok güçlü olduğu için yavaş dalga uykusu ismi verilmiştir. Uykunun ilk saatindeki dinlendirici ve derin kısımdır. Uykunun büyük kısmını oluşturur.
REM Uykusu Özellikleri
- Kişi çok uykulu ise REM uyku dilimleri kısalır, bu durumun tersinde de uzar.
- Uykumuzun aktif düş görme evresidir.
- Bütün vücutta kas tonusu son derece azalmıştır.
- REM uykusu 5-30 dakika sürer.
- Kalp ve solunum hızı düş görme durumuna bağlı olarak düzensizleşir.
- Düzensiz kas hareketleri oluşur.
- Beyin metabolizması %20 artabilir.
- Kişiler en çok REM uykusunda rüya görür ve uyandığında en ince ayrıntısına kadar anlatabilir.
- Kişi duysal uyaranlarla daha zor uyanır.
- Uykunun REM döneminde beta dalgaları görülür.
- Beyindeki yüksek etkinliğe rağmen kişinin uyuyor olması bir paradokstur bu yüzden paradoksal uyku olarak da adlandırılır.
Kaliteli Uyku ve REM
İnsan olarak bir metabolizmaya sahibiz ve bu metabolizmanın çizdiği belirli sınırlar var. Mesela bir insan hiç durmadan saatlerce yürüyemez, durup dinlenmesi gerekir. Dinlemeye direnip sabırla ve inatla yürümeye devam etsek bile tempomuz düşer, git gide adım atmakta zorlanırız ve en sonunda yere yığılır kalırız. Benzer durumu koşmak için de düşünebiliriz.
Aslında az önce bahsettiğim örnek hayatımızın birçok kısmında böyle oluyor. Yaptığımız etkinlikleri grafiğe döksek hiçbir zaman tek düze değildir. Uyku da böyledir, hayatımızın üçte birlik kısmında farklı olmasını beklemezdik değil mi?
İşte bir gün boyunca çok yorulduysak ve gece yastığa başımızı koyduğumuzda çok uykumuz varsa o gece REM uykumuzun uzunluğu çok kısa olacaktır. Bu durumda çok da kaliteli uyku almayıp sabah kalktığımızda dünden kalma yorgunluğun bir kısmını hâlâ üstümüzde hissederiz. Tam tersi çok az yorulduğumuz ve erkenden yatıp bolca uyuduğumuz günlerde de fazlaca dinlenip adeta tembelleşiriz. Bu yüzden günlerimizde dengeli olmamız, bazen koşup bazen yürüyüp bazen de dinlenmemiz gerekmektedir.
Kaliteli Uykular 😀
Kaynaklar
- Uyku, Epilepsi ve EEG, Prof. Dr. Ercan Özdemir
- UYKU VE UYKUNUN DÜZENLENMESİ, Leyla ŞAHİN, Meral AŞÇIOĞLU https://dergipark.org.tr/tr/pub/eujhs/issue/44556/552742
- Uyku ve Uyanıklığın Fizyolojik Temelleri, Nurbay ATEŞ https://dergipark.org.tr/en/pub/actamednicomedia/issue/51811/645604