Özet: Sınır daraltma, sınır genişletme kadar yaygın olabilir ve bir şeyin yakın ya da uzak görünmesi fotoğrafın özelliklerine bağlıdır.
İnsanlar fotoğrafları hatırlarken boş yerleri aslında görmedikleri detaylarla doldururlar. Psikoloji derslerine, kitaplarda ve sınava hazırlanma unsurlarında kabul edilen sınır genişletmenin arkasındaki fikir bu.
Fakat ya bu doğru değilse?
Chicaga Üniversitesi’nden psikoloğun biri evrensel olan bellek hatasına dair olan yılların anlayışını sorgulatan yeni bir kanıt keşfetti. Araştırmaya göre sınır daraltma da sınır genişletme kadar yaygın olabilir ve bir şeyin yakın ya da uzak görünmesi resmin özelliklerine bağlıdır.
Çalışmanın başı olan ve fotoğrafların hatırlanması ve algılama üzerine uzman olan Asistan Profesör Wilma Bainbridge ”Bir nevi son 30 yıldır psikoloji alanında yer almış olan bu kuvvetli önermeyi çürütüyoruz.” dedi.
Kendisi, sınır genişletmenin hipokampusun işlevi gibi beynin doğası hakkında ortaya atılan önermelerde de kullanıldığı için bu bulgunun önemli olduğunu belirtti.
Araştırmacılar 2000 katılımcı üzerinde deney yaparak objelerin fotoğraflarının sınır genişletmeye sebep olsa da manzara fotoğraflarının daha çok sınır daraltmaya sebep olduğunu buldular. Yani bir kişi, bir elmanın yakından çekilmiş fotoğrafını gördüğünde boşluklara aslında orada olmayan detayları koyuyor. Fakat bir futbol sahası gördüğünde daha çok asıl resmi yakınlaştırarak ya da küçülterek detayları kaldırıyor.
Önceki bir çalışmada araştırmacılar katılımcılara çeşitli fotoğraflar gösterdiler ve onlardan aynılarını çizmelerini istediler. Sınır genişletme bekledikleri kadar sık gerçekleşmeyince şaşırıp kaldılar.
Sonuçları daha da araştırmak için 2000 katılımcı ve 1000 tane fotoğraf ile bir çevrimiçi deney gerçekleştirdiler. Katılımcılar önce bir fotoğraf görüyor sonra karmakarışık bir fotoğraf görüyor ve en son ilk gördükleri fotoğrafı görüyorlardı.
Son fotoğraf ilk gördükleri ile aynı olsa da araştırmacılar insanların fotoğrafın görsel özelliklerine (obje odaklıya karşı sahne odaklı) göre yakınlaşıp uzaklaştığını belirttiğini tespit ettiler.
Profesör Bainbridge, sonuçların psikologların sınırlı verilerden büyük sonuçlar çıkarma gibi potansiyel sıkıntıları ve uzun süre kabul görmüş önermeleri tekrar gözden geçirmeye ihtiyacı olduğunu gösterdiğini belirtti.
Profesör önceki sınır genişletme çalışmalarının sürekli aynı fotoğraf türlerini tekrar eden sınırlı veriler üzerinden yapılmış olabileceğini belirtti. ”Sonuç olarak sınır genişletmeyi çalışmayı düşünen bir sürü kişi ile konuştum ama sonradan aynı etkiyi tekrarlayamadılar ve pes ettiler böylece de veriyi bir tarafa atıverdiler” dedi.
Kaynak: https://neurosciencenews.com/distance-perception-image-15819/