Yazı | Bilimya

Muhyettin Şentürk7 Ocak 2025

Yeryüzünün en ilginç canlı grubu olan bitkiler, doğada hayatta kalma stratejileri bakımından da tüm canlıların muhtemelen en ilginç olanıdır. Bitkiler bu hayatta kalma stratejilerden biri olarak diğer birçok kompleks yapılı canlıda da gördüğümüz gibi gizlenebilme özelliklerini kullanırlar. Bitkiler biyotik ve abiyotik etkenlere karşı biyolojik ve kimyasal yönden gizlenme mekanizmaları ile donanmışlardır. Biyolojik olarak; renk ve […]

Okumaya Devam Et

Sedef ACIR31 Aralık 2024

Günümüzde marketlerde sık sık karşılaştığımız ancak besin değeri hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığımız keten tohumundan bahsetmek istiyorum. Ketengiller (Linaceae) familyasından olan keten (Linum usitatissimum), ipeksi yapıda mavi veya sarı renkte çiçekler açan bir bitki türüdür. Haziran ve Ağustos ayları arasında çiçek açan bu bitki, genellikle 15-60 cm boyunda büyür. Tohumu ve liflerinden yararlanıldığı için hem […]

Okumaya Devam Et

Muhyettin Şentürk28 Aralık 2024

Hayvanlarda ve bitkilerde periyodik olarak bazı yapıların ifade edilmesini sağlayan mekanizma ‘biyolojik saat’ olarak isimlendirilmektedir. Biz insanlarda uykunun, uyanmanın, hormonal olayların ve gün içi aktivitelerin saati gibi zamanlar ve olaylar da biyolojik saat ile ifade edilmektedir. Peki bitkilerde bu nasıl işlemektedir? Hayvanlarda bu olayların varlığı ve düzeni ilginçtir. Gündüz aktif olan hayvanların var olması, geceleri […]

Okumaya Devam Et

Sedef ACIR27 Kasım 2024

Nergis (Narcissus spp.), Nergisgiller (Amaryllidaceae) familyasına ait, soğanlı bir bitki cinsidir. Genellikle 20-80 cm arasında boylanan bu bitkiler, beyaz ve sarı tonlarında gösterişli çiçeklere sahiptir. Aslen Avrupa kökenli olan nergisler, özellikle İspanya ve Portekiz’de oldukça çeşitli türlerle temsil edilir. Akdeniz havzasının tamamına yayılmış olan bu cins, hatta bazı türleriyle Japonya’ya kadar uzanır. Dünya genelinde, özellikle […]

Okumaya Devam Et

Muhyettin Şentürk20 Kasım 2024

Yeryüzünün hatta evrenin sürekli değişimden, değişimlerden gelip geçtiği yani sabit kalmayıp farklılaştığı bilinmektedir. Bu değişimler geçmişteki varlıkları ve canlıları etkilediği gibi halihazırdaki varlıkları ve canlıları da etkilemeye devam etmektedir. Varlığını sürdüren hemen her şey ve hemen her canlı eskisi veya başlangıçtaki gibi olmamıştır, sürekli değişimler geçirmiştir. Öncelikle bilebildiğimiz varlığın var oluş hikayesinden başlayacak olursak ‘bildiğimiz’ […]

Okumaya Devam Et

Nurseli Yıldız17 Kasım 2024

25 Mayıs 2024’te yapılan bir paylaşımla Zonguldak’ta Zebani kuşunun var olduğu iddia edilmiştir. Bu kuş Caprimulgidae (Gece Kuşları) familyasından Caprimulgus aegyptius türüdür. Halk arasında Mısır çöl çobanaldatanı, Mısır bülbülü ya da Türkiye’de yeni kullanılan adıyla ‘’Zebani Kuşu’’ da denmektedir. IUCN’de paylaşılan habitat sınırları; Kazakistan, İran, Suudi Arabistan, Sudan, Çad’a kadar ve Fas’tan Mali’ye kadar uzanmakta […]

Okumaya Devam Et

Sedef ACIR10 Kasım 2024

Meyan kökü (Glycyrrhiza glabra), Baklagiller (Fabaceae) familyasına ait, çok yıllık otsu bir bitki türüdür. Genellikle 120-150 cm boylara ulaşır, ancak uygun koşullarda daha da büyüyebilir. Kökeni Rusya ve Çin olmak üzere, Asya kökenlidir. Morumsu mavi renkte, küçük boyutlu çiçeklere sahiptir. 7-15 cm uzunluğundaki yaprakları ile karakteristik bir görünüme sahiptir. En dikkat çekici özelliği ise toprağın […]

Okumaya Devam Et

Sedef ACIR8 Kasım 2024

Elettaria cardamomum, yani yeşil kakule olarak bildiğimiz baharat, güney Hindistan kökenli, zencefil ailesinden çok yıllık bir bitkidir. Keskin ve güçlü aromasıyla bilinen kakule tohumları, dünya genelinde mutfaklarda sıklıkla kullanılan popüler bir baharattır. Özellikle köri, kahve ve tatlılarda lezzet verici bir rol oynar. Tropikal iklimleri seven kakule bitkisi, anavatanı Hindistan dışında Réunion, Indochina ve Kosta Rika […]

Okumaya Devam Et

Sedef ACIR26 Ekim 2024

Safran (Crocus sativus), Iridaceae (süsengiller) familyasından, sonbaharda mor çiçekler açan ve 20-30 cm boylarında yetişen soğanlı bir bitkidir. Özellikle çiçeği ve tepecikleri kurutularak elde edilen baharatı, dünyanın en pahalı baharatlarından biri olarak bilinir. Bu değerli baharatın anavatanı Güneybatı Asya’dır ve günümüzde ağırlıklı olarak İspanya, Fransa, İtalya ve İran gibi ülkelerde yetiştirilir. Ülkemizde ise safranın en […]

Okumaya Devam Et

Muhyettin Şentürk20 Ekim 2024

Bitkiler aleminin çöl sakinleri kaktüsler doğal ortamlarında zorlu koşullarda yaşarlar. Günümüzde onları sadece çölde değil; şehirlerimizde, parklarımızda, bahçelerimizde, evlerimizde hatta masalarımızda görebilmekte ve yetiştirmekteyiz. Dünyanın en zorlu yaşam koşullarından masamıza kadar gelen bu bitkiler, radyasyon emmek için mi geldiler? Başlangıçta şu hususu belirtmek gerekir ki; kaktüslerle radyasyon arasındaki ilişkiyi araştıran bilimsel çalışmaların sayısı oldukça azdır. […]

Okumaya Devam Et

Older Posts

Kategori: Yazı

Bitkilerde Gizlenme Yeteneği

Neymiş Bu Keten Tohumu?

Bitkilerde Gündüzcüllük ve Gececillik

Narkissos’a Verilen Cezadan Filizlenen Nergis

Eskiden Buralar Hep Dutluk Muydu?

Zebani Kuşu Gerçek Mi?

Tatlı mı Tatlı Meyan Kökü

Tüm Baharatların Kraliçesi Kakule

Kleopatra’nın Güzellik Sırrı Safran

Kaktüsler ve Radyasyon Efsanesi