Merve Nur Yaşar
2017 yılından beri ilk defa bu kadar büyük bir patlama oldu Güneş’te. Yoksa bu bir uyanış olabilir mi?
Güneş patlamaları; Güneş lekelerinden kaynaklanan radyasyon patlamaları olarak da bilinirler ve Güneş yüzeyinde çok güçlü manyetik alanlara etki ederler. O kadar güçlüdürler ki Dünya’ya doğru saatte yaklaşık üç milyon mil hızla elektrik yükü ve manyetik alan akışı gönderirler. Bu doğrultuda bilim insanları güçlü patlamaları üç kategoriye ayırıyorlar: C, M ve X. Her bir kategori, altındakinden 10 kat daha güçlüdür; yani M, C’den 10 kat daha güçlü, ancak X’den 10 kat daha zayıftır.
29 Mayıs sabahında NASA’nın Güneş’i gözlemleyen Solar Dynamics Gözlemevi (SDO) tarafından meşhur Güneş’imizde bir patlama farkedildi. Bu patlamayı ilginç kılan özellik ise 2017 yılından bu yana ilk defa bu kadar güçlü seviyede olmasıydı.
Fotoğrafa baktığınızda sol üst tarafta bir ışık patlaması görürsünüz. İşte bu patlama şimdiye kadarki en yüksek seviyede olmasından dolayı dikkat çekici. Bu ışığın ise Güneş’in sol uzuvunda dönecek bir dizi güneş lekesinin üzerinde dolaşan manyetik alan çizgilerini izleyen Güneş maddesinden kaynaklandığı tespit edildi.
29 Mayıs’taki patlama ise M seviyesindeki bir patlamaydı, bu yüzden çok da korkutucu değildi. Ancak NASA yetkilileri patlama için ”Güneşin 11 yıllık faaliyet döngüsünün daha aktif bir aşamaya doğru yükseldiğinin bir işareti olabilir. ” uyarısında bulundular. Bu durumda, Solar Cycle 24 olarak bilinen en son döngü sona ermiş olabilir. Ancak yine de Solar Cycle 25’e geçip geçmememizi söylemek için çok erken. Bunu için en az 6 ay boyunca Güneş lekelerinin takip edilmesi gerekir. Güneş’teki minimum lekelerin tespitinin yapılabilmesi; sürekli bir artışın olup olmadığının gözlemlenmesine bağlıdır ki bir ”maximum” tanısı koyulabilsin.
Kaynaklar:
NASA/Solar Dynamics Observatory/Joy Ng
Muhyettin Şentürk
Merve Nur Yaşar