Kuş Sesleri Neden Sinir Sistemini Sakinleştirir?

Yaklaşık 66 milyon yıl önce evrimleştiği düşünülen ve bilinen insanlık tarihinden bu yana birlikte olduğumuz kuşlar, sesleri ile huzur vermektedir. 2023 yılı itibarıyla Dünya Bankası verilerine göre dünya nüfusunun %57’si şehirlerde yaşamaktadır. Şehir yaşamının, yeşilden ve kuş seslerinden uzak kalmanın sonucunda sinir, stres bozuklukları ve bunlara bağlı hastalıkların arttığı bilinmektedir.

Öncelikle, stres seviyesinin neden arttığını anlamak önemlidir. Stres yaşam için elzem bir duygudur, ancak kontrol edilemeyen iniş çıkışlar ve normalden fazla artmış veya azalmış stres seviyeleri hem fiziki hem de psikolojik açıdan sağlığımızı olumsuz etkileyebilir. Stres seviyemizin arttığı durumları birkaç maddede özetleyebiliriz:

1. Belirsizlik: Elimizde olmayan nedenler ve geleceğin belirsizliğini düşünmek.

2. Zaman Yönetimi: Şehir hayatında bir işte çalışmak zorundayız. Her insana aynı zaman diliminde aynı işlenin yüklenmesi, zaman yönetimini güçleştirir ve iş yükünü artırır.

3. Yenilikler ve Değişiklikler: Okul değiştirme, iş değiştirme, taşınma gibi yeni durumlar bilinmezlikle beraber güvensizlik duygusunu harekete geçirebilir.

4. Yalnızlık

5. Sempatik Sistem: Sempatik sinir sistemi, vücudu tehlikelere karşı uyaran ve tetikte kalmayı sağlayan bir sistemdir. Genellikle savaş ya da kaç tepkisini tetikler.

Daha birçok etmen sıralanabilir, ancak stres seviyesinin artmasına neden olan temel etmenler bunlardır.

Aşağıda, kaynağı verilen bir araştırmaya göre, yıllar boyu süregelen insan-kuş birlikteliğinde kuş ötüşlerinin güvenli ortam habercisi olduğu, dikkat yönlendirme etkisi ile içsel stres ve odaklanmadan uzaklaştırdığı, güven algısı oluşturduğu ve kuşlar ile olan pozitif ilişkinin vücudu sakinleştirmekten sorumlu parasempatik sistemi harekete geçirdiği saptanmıştır.

Peki, fizyolojik olarak kuş sesleri parasempatik sistemi nasıl harekete geçirir?

Parasempatik sinir sistemi, sakinleşme sürecini sağlar “dinlen ve sindir” tepkisini yönetir. Parasempatik sistem, tehlike geçtiğinde yani güven duygusu oluştuğunda, var olan sorunlarla ilgili kaygıyı ve aşırı düşünmeyi bir kenara bırakıp dikkat yönelimimizi değiştirir ve aktive olur. Bu durum, Adrenalin ve Noradrenalin gibi ”savaş ya da kaç” tepkisini düzenleyen hormonların aktivasyonunu azaltır. Ayrıca solunum, sindirim ve kalp atışı gibi fonksiyonlar üzerinde etkili olan vagus sinirini uyararak gevşemeye neden olur ve salınan GABA vücutta rahatlama sağlar. Kalsiyum salınımını artırarak kas gevşemesine yardımcı olur.

Kuş seslerinin frekansları da önemlidir. Vücudumuzla algıladığımız 5 önemli frekanstan ikisi alfa ve teta frekanslarıdır:

(Alfa Dalgaları (8-12 Hz): Rahat, farkındalığı yüksek ve çabuk kavrayan bir haldir. Uykudan yeni kalktığımızda ya da uykuya geçiş anında oluşan gevşeme durumudur.

Teta Dalgalan (4-7 Hz): Uykulu, uyuşuk ve derin hipnoz hali, uykunun ilk aşamasıdır.)

Kus seslerinin frekansları, bu iki (alfa ve teta) frekans aralığındadır. Bu frekanslar, vücudumuzda dinginliğe neden olur.

Bu yazımızla, sizlerle beraber bilgilendiğimiz ve doğamızda olanı kabullenerek kontrol altına aldığımız yeni duygulara yelken açıyoruz. Yeni yazımızda görüşmek üzere…

Kaynaklar:

• Sunderman, J., Ascone, L., Kühn, S. 2022. Birdsongs alleviate anxiety and paranoia in healthy participants. Nature Portfolio (Springer Nature) Dergisi, Londra.

• WORLD BANK GROUP 2023. Urban population (% of total population) Erişim adresi: https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS,

• Derici, N. Vagus Nedir? Vagus Siniri Nasıl Harekete Geçinilir? Erişim adresi: https://denesdetderici.com/blog/vatun-nedir vamus siniri-nasil-harekete recirilir/, 22 Eylül 2024.

• Uçgun, B. Beyin Dalgaları Zihnin Görünmez Yolculuğu. Hypnot istanbul. Erişim adresi: https://hypnotistanbul.com/beyin-dalgalari-ve-hipnoz/, 22 Eylül 2024.