Aronya, son yıllarda sağlıklı yaşam arayışında olanların dikkatini çeken, güçlü antioksidan özellikleriyle öne çıkan bir meyvedir. Kuzey Amerika kökenli olan bu meyve, özellikle kalp sağlığı, bağışıklık sistemi ve genel sağlık üzerindeki olumlu etkileriyle bilinmektedir.
Aronia melanocarpa, doğu Kuzey Amerika’ya özgü, Rosaceae ailesinde bulunan ve en yaygın olarak ıslak ormanlarda ve bataklıklarda yetişen, yaprak döken çalılardır. ‘Chokeberry’ olarak da bilinen bu bitki, genellikle birkaç tür içerir ve 2020’de Türkiye’de Karadeniz Bölgesi’nde deneme üretimiyle olumlu sonuçlar alınmıştır. Devlet desteğiyle bölgede “Süper Meyve” olarak anılan aronyanın üretimi yaygınlaştırılmaktadır.
Aronya meyveleri, özellikle antosiyaninler açısından zengin, doğanın en güçlü antioksidan kaynaklarından biridir. Taze aronya meyveleri, ORAC (Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi) değerlerine göre diğer tüm meyvelerden daha yüksek antioksidan kapasitesine sahiptir. Aronya suyu da polifenol açısından zengin içecekler arasında en yüksek antioksidan kapasitesine sahip olup, TEAC değerleri (Troloks Eşiti Antioksidan Kapasite) yaban mersini suyu, kızılcık suyu veya kırmızı şaraptan dört kat daha yüksektir.
Araştırmalar, aronya meyvelerinden elde edilen antosiyanin açısından zengin bir özütün, insan HT-29 kolon kanseri hücrelerinin büyümesini engellediği ve apoptozunu (hücre ölümü) uyardığı ancak dönüştürülmemiş NCM460 kolon hücrelerinin büyümesi üzerinde yalnızca çok az etki gösterdiği gözlemlenmiştir. Sıçanlarda hiperlipidemi (yüksek kolesterol) deneysel modelinde aronya meyve suyu diyetle indüklenen plazma toplam kolesterolü, LDL kolesterolü ve plazma lipitlerinin yükselmesini engellemiştir.
Bir insan çalışmasında, 3 ay boyunca günde 200 mL aronya suyu tüketen diyabetli hastalarda açlık kan şekeri seviyeleri önemli ölçüde düşmüştür. Ayrıca, HbA1c, toplam kolesterol ve lipid seviyeleri üzerinde de olumlu etkiler gözlemlenmiştir. Bu bulgular, diğer prosiyanidin açısından zengin besinlerin diyabet üzerindeki etkilerini desteklemektedir.
Tamamen güneş alan bir yeriniz ve iyi drenajlı (su tutma kapasitesi) 6-6.5 pH’sında topraklarınız var ise kesinlikle yetiştirmenizi tavsiye ederim.
Kaynaklar
1) Jurikova, T., Mlcek, J., Skrovankova, S., Sumczynski, D., Sochor, J., Hlavacova, I., … & Orsavova, J. (2017). Fruits of black chokeberry Aronia melanocarpa in the prevention of chronic diseases. Molecules, 22(6), 944.
2) Kulling, S. E., & Rawel, H. M. (2008). Chokeberry (Aronia melanocarpa)–A review on the characteristic components and potential health effects. Planta medica, 74(13), 1625-1634.
3) Slimestad, R., Torskangerpoll, K., Nateland, H. S., Johannessen, T., & Giske, N. H. (2005). Flavonoids from black chokeberries, Aronia melanocarpa. Journal of Food Composition and Analysis, 18(1), 61-68.
4) Valcheva-Kuzmanova, S. V., & Belcheva, A. (2006). Current knowledge of Aronia melanocarpa as a medicinal plant. Folia medica, 48(2), 11-17.